Liderlik Bir Unvan Değil, Bir Eylemdir: Geleceği Şekillendiren 3 Kritik Tanım

Ancak ortada bir sorun var: Liderlik hakkında bildiğimizi sandığımız çoğu şey, artık günümüzün karmaşık dünyası için yetersiz kalıyor. O kalabalık literatür ve ezberlenmiş tanımlar, bize yol göstermek yerine kafamızı daha çok karıştırıyor.

Peki, gerçekten liderlik nedir? Bu yazıda, Konuşmacımız, Eğitimci, Danışman, TV Programcısı, Yazar Polat Doğru'nun Speaker Agency Inspire & Impact sahnesindeki sarsıcı anlatımıyla, liderliği üç temel ve evrimleşen tanım üzerinden yeniden ele alacağız. Sizi "kitleleri sürükleyen kişi" tanımından alıp, her an her seçimle geleceği inşa eden bilinçli bir eylemci tanımına taşıyacağız. Kemerlerinizi bağlayın, çünkü bu yolculuk sonunda liderliğe bakışınız tamamen değişebilir.

Tanım 1: Klasik Başlangıç ("Lider, Kitleleri Peşinden Sürükleyen Kişidir")

Liderlik dendiğinde akla gelen ilk ve en basit tanım budur. Kitaplar böyle yazar: Lider, kitleleri peşinden sürükleyendir. Peki, bir kitle kaç kişiden oluşur?

Polat Doğru, bu tanımı esprili bir hikayeyle somutlaştırıyor:

"Ben varım, bir de arkadaşım Ahmet var. Ahmet'e 'Gel yürüyelim oğlum,' dedim, o da 'Tamam abi,' dedi. Ben önde, o arkada yürüyoruz. Biri bizi durdurdu, 'Sen ne yapıyorsun?' dedi. 'Ben liderim,' dedim. 'Kitlen kim?' dediler. 'Ahmet işte,' dedim. 'Ahmet herkesi takip etmez, beni ettiğine göre ben liderim.' Ahmet'e sordular, 'Sen ne yapıyorsun?' diye. Ahmet, 'Ben kitleyim,' dedi. 'Liderin kim?' 'Polat abi.' 'Nereye gidiyorsunuz?' 'Bilmiyorum ama gönülden bağlıyım!' dedi."

Kitaba göre bu bir liderlik midir? Evet. Teknik olarak, arkanızda size inanan bir kişi bile varsa lider sayılırsınız. Bu, konunun başlangıç noktasıdır. Ama hikayenin tamamı kesinlikle bu değildir.

Tanım 2: Asıl Mesele ("Lider, Değişim Getirir")

İşlerin derinleştiği yer burasıdır. Liderlik, özünde değişim yaratma eylemidir. Bu değişimin boyutu, yönü veya ahlakı ise tamamen farklı bir tartışmadır.

Büyük Değişim, Büyük Lider: Mustafa Kemal Atatürk örneğinde olduğu gibi, büyük bir kitleyi kökten değiştiren bir figürün büyük bir lider olduğu herkes için açıktır. Bu, denklemin en kolay görünen kısmıdır.

Küçük Değişim, Gizli Lider: Peki ya annenizin, babanızın, ilkokul öğretmeninizin hayatınızdaki etkisi? Polat Doğru, "Beni bu hayatta en çok terbiye eden ve değiştiren iki kişi çocuklarımdır," diyor. Onlar "Ben babamı yetiştirmeye geldim," diyerek doğmadılar ama varlıklarıyla ve etkileşimleriyle onu değiştirdiler.

Hatta liderlik, bilgelik bile gerektirmez. Çocukluk anısındaki "İbo" karakteri, cinsellik hakkında tamamen uydurma bilgiler anlatmasına rağmen, kendisinden daha az şey bilen üç arkadaşı için mahallenin tartışmasız lideriydi. Çünkü bir değişim yaratıyordu: Bilinmeyeni bilinir kılıyordu (doğruluğundan bağımsız olarak).

Her Seçim Bir Değişimdir: En küçük eylem bile geri döndürülemez bir değişim yaratır. Örneğin, hayatında hiç sigara içmemiş birinin, bir arkadaşının uzattığı tek bir sigarayı içmesi... O an, o kişinin "Ben ömrümde hiç sigara içmedim" cümlesini kurma hakkını sonsuza dek elinden alır. Kimliği değişmiştir. Benzer şekilde, iyi işleyen bir ekibe katılan 24 yaşında, kariyerinin başındaki bir genç bile, o ekibin kimyasını, uyumunu ve geleceğini değiştirir.

Liderliğin Boyutları: İyi, Kötü ve Zamanın Ötesi: Liderlik, doğası gereği "iyi" veya "etik" olmak zorunda değildir. Hitler, milyonlarca insanın ölümünden sorumlu olsa da, yarattığı devasa etki ve değişim nedeniyle inkar edilemez derecede büyük ve güçlü bir liderdi. Öte yandan Che Guevara, kendi yaşadığı dönemden çok bugün daha büyük bir liderdir. Etkisi zamanı aşmış, bir fikrin ve karşı duruşun küresel ikonu haline gelmiştir. Polat Doğru'nun dediği gibi, "Biz bunu ileride dona basarız," deselerdi kim inanırdı?

Tanım 3: Zirve ve Eylem Planı (A Noktasından B Noktasına Yolculuk)

İşte tüm bu karmaşayı bir araya getiren, günümüzün en işlevsel ve eyleme yönelik liderlik tanımı:

"Lider, ekibim dediği grubu A noktasından B noktasına fikren ve/veya davranışsal olarak götüren kişidir."

Bu tanımın gücü, onu bir yol haritasına dönüştürebilmemizde yatar:

• Kendini Bilmek: Liderlik sizinle başlar. Öz farkındalık, yolculuğun ilk adımıdır.
• Ekibini Bilmek: "Ekip," sadece size raporlayanlar değildir. Etkilediğiniz ve etkilendiğiniz herkes ekibinizin bir parçasıdır: diğer departmanlar, müşteriler, aileniz ve hatta rakipleriniz.
• A Noktasını Bilmek (Mevcut Durum): Şu an neredeyiz? Dürüst bir durum tespiti olmadan yolculuk başlayamaz.
• B Noktasını Bilmek (Gelecek Vizyonu): Nereye gidiyoruz? İşte liderin asıl gücü buradan gelir. Lider, gücünü unvanından veya maaşından değil, yaratmaya çalıştığı gelecek vizyonundan alır. Bilinçli liderlik, bugünkü eylemleri o gelecekle uyumlu hale getirme sanatıdır.

Ekipler sadece yönetilmekten ibaret değildir. Ekibinizi birlikte dönüşmek isteyenler için Ekip Yönetimi Konuşmacıları ilham verici bir pusula olabilir. Speaker Agency’nin deneyimli isimleri, liderliğin unvandan çok eylem olduğunu sahnede gerçek hikâyelerle ve uygulanabilir stratejilerle anlatıyor.

En Büyük Liderlik Testi: Çocuğunuzun Ödevini Yapıyor musunuz?

Bu modern tanımın en sarsıcı testi, hepimizin hayatında karşılaştığı basit bir ikilemde gizlidir.

Sokağa çıkıp sorsak, herkes hak, hukuk ve adaletin olduğu, dürüst insanların yaşadığı bir toplumda yaşamak istediğini söyler. Bu, hepimizin arzuladığı bir Gelecek Vizyonu (B Noktası)'dur.

Şimdi gelelim Anlık Eylemimiz (A Noktası)'e: Çocuğumuzun yapmadığı matematik ödevi... Gece olur, "Evladım yarın okulda ezilmesin," diye düşünür, iyi niyetle ödevi onun yerine yaparız.

Peki, biz az önce çocuğumuza ne öğrettik?

1. Uyduruk 10 matematik sorusu için yalan söylemeyi.
2. İkimiz bir olup öğretmeni kandırarak örgütlü suç işlemeyi.
3. Sorumluluktan kaçmanın ve işin kolayına gitmenin kabul edilebilir olduğunu.

İstediğimiz gelecek (B Noktası) dürüstlük üzerine kuruluyken, bugünkü eylemimizle (A Noktası) tam tersi bir geleceği inşa ediyoruz. İşte Polat Doğru'nun son vuruşu burada geliyor: Gerçek liderlik, yarattığını iddia ettiğin gelecekle çelişen günlük eylemlerden vazgeçme disiplinidir.

Bu Konuşmadan Çıkarılacak Temel Dersler

• Liderlik bir pozisyon değil, her an yaptığınız seçimlerle yarattığınız değişimdir. Herkes, her an liderdir.
• Bir kişiyi bile etkileseniz lidersiniz. Değişimin boyutu değil, varlığı önemlidir.
• Yaptığınız ve yapmadığınız her şey, içinde bulunduğunuz ortamda geri döndürülemez bir değişim yaratır. Bu gücün farkında olun.
• Gerçek liderlik, yaratmak istediğiniz bir gelecek vizyonuna (B Noktası) sahip olmak ve bugünkü davranışlarınızı (A Noktası) o vizyonla hizalamaktır.
• En büyük liderlik testi, "iyi niyetle" yaptığınız ama istediğiniz geleceğe zarar veren eylemlerinizi fark edip onlardan vazgeçmektir.

Bu tür ikilemleri fark etmek ve çocuklarımızla kurduğumuz ilişkiyi daha bilinçli bir zemine taşımak isteyenler için Ebeveynlik Konuşmacıları önemli bir rehber olabilir. Speaker Agency uzman konuşmacıları, liderlik ve ebeveynliğin kesiştiği bu hassas noktaları sahnede derinlemesine ele alıyor.