İş Stresini Mindfulness ile Hafiflet

Günümüzde birçok alanda mindfulness temelli stres azaltma programları uygulanıyor. Mindfulness ağır hastalıklarla mücadele edenler, ergenlik döneminde psikolojik desteğe ihtiyaç duyan gençler, depresyon geçirmiş olanlar gibi stres odaklı kişilerin süreçleri daha kolay atlatmasına yardımcı olan bir teknik. Stres zaman zaman iş hayatının da bir parçasını oluşturuyor ama bununla baş etmek mindfulness egzersizleri sayesinde sandığınızdan daha kolay.

Mindfulness Nedir?

Mindfulness temel olarak kişilerin bulunduğu anla ilgili farkındalığını ifade eder. Şu an gerçekleşen olaylara ve durumlara dikkat etmek, onları bilinçli bir şekilde izlemek ve bunu yaparken yargılayıcı düşüncelerden uzak durmaktır. Buna yönelik egzersizleri kendi kendinize de rahatlıkla yapabilirsiniz. Hatta hemen şimdi birlikte deneyelim:

Bu yazıyı okurken kısa bir ara verin ve gözlerinizi başka bir yöne çevirin. Etrafınızdaki herhangi bir nesneye odaklanmaya çalışın. Bu nesnenin ne olacağı tamamen size kalmış. Örneğin odada bulunan bir bitkiye odaklandığınızı düşünelim. 

Bu bitkiyi sanki daha önce hiç görmemişsiniz gibi inceleyin. Yapraklarının rengini, tonunu, şeklini gözlemleyin. Yaprakları geniş mi yoksa dar mı? Çiçekleri var mı? Yoksa sadece yeşil yapraklı bir bitki mi? Bu detayları inceledikten sonra bitkiyi koklayın. Kokusu var mı? Etrafa bolca koku mu yayıyor yoksa yalnızca yakınındayken mi kokusunu alabiliyorsunuz?

Bitkiye odaklandığınızda kendinize bunlar gibi birçok soru sorabilirsiniz. Bu soruların hiçbiri yargılayıcı veya eleştirel değildir. Aksine anı yaşamak üzerine kuruludur ve ortada bulunan bir durumu objektif şekilde incelemeyi amaçlar.

Mindfulness İş Stresini Nasıl Hafifletir?

İş stresi ile baş edebilmek için öncelikle bunun kaynağının ne olduğunu bilmek gerekir. Fazla mesai saatleri, iş arkadaşlarıyla yaşanan fikir ayrılıkları veya başka problemler, kısa sürede yetiştirilmesi gereken işler, yeterli kazanca sahip olmadığını düşünmek gibi sebepler genellikle iş hayatındaki stresin kaynağını oluşturur.

Peki tüm bunlarla nasıl başa çıkabilirsiniz? Yukarıda örneklendirdiğimiz benzeri bir egzersizin iş hayatındaki stres konusunda size nasıl yardımı dokunacağını düşünüyor olabilirsiniz. Şöyle ki, yaptığınız bu egzersiz size çok basit gözükse de aslında etrafınızdaki olaylara, düşüncelere, fikirlere ve alışkanlıklara yargılayıcı olmayan bir bakış açısıyla yaklaşmanızın ilk adımıdır. Yargılayıcı bakış açısından kurtulmak, kendinizi de yargılamaktan vazgeçmek ve öz şefkat becerisini geliştirmeye başlamaktır.

Stres özünde anda kalamamaktan kaynaklanır. Geçmiş veya gelecek temellidir. Geçmiş temelli streste daha önce yaşadığınız bir olay yüzünden şu an karşılaştığınız problemi çözmek size zor gelebilir. Gelecek temelli streste ise devamlı olarak ileride ne olacağını düşündüğünüz için şimdiki zaman ile ilgilenemezsiniz.

Mindful çalışma tekniği uygularken şimdiki ana odaklanmak için çeşitli nefes alma egzersizleri önerilir. Bunlar temelde nefesine odaklanma çalışmalarıdır.

Mindfulness tekniği ile hem yargılayıcı bakış açısından uzaklaşırken hem de şimdiki anda kalmayı öğrendiğinizde iş hayatındaki stresinizin hafiflediğini gözlemleyebilirsiniz. Bunu kendi kendinize basit pratiklerle deneyebileceğiniz gibi çeşitli bilişsel terapi çalışmalarına da katılabilirsiniz.

Mindfulness İş Yerinde Nasıl Uygulanabilir?

İş stresi, günlük iş yaşamında karşılaşılan zorluklar, baskılar ve yoğunluğun bir sonucu olarak ortaya çıkar. İş yerinde mindfulness bu stresin yönetiminde önemli bir rol oynayabilir. Kişinin dikkatini “şu an”a odaklamasına ve düşünce, duygu ve fiziksel hislere daha fazla farkındalık geliştirmesine yardımcı olur. 

İşte, iş stresininin azaltılmasında mindfulness etkisi:

Dikkat Dağınıklığını Önleme

İş stresi, birçok görevin aynı anda yapılması gerektiğinde veya sürekli olarak değişen önceliklere sahip olduğumuzda artar. Mindfulness tekniği mevcut görevimize odaklanmamıza yardımcı olur ve dikkatimizin dağılmasını önler.

Duygusal Tepkilerin Yönetimi

İş stresi; öfke, endişe veya huzursuzluk gibi duygusal tepkilere neden olabilir. Mindfulness, bu duygusal tepkileri daha iyi tanımamıza ve daha etkili bir şekilde yönetmenize yardımcı olur.

Fiziksel Rahatlama

İş stresi, fiziksel olarak gerginlik yaratır. Mindfulness ve farkındalık geliştirmek, vücuttaki gerginlikleri fark etmemize ve rahatlamamıza yardımcı olur. Bu gerilimi yönetebilmek kas gerilimini azaltarak stresin etkilerini hafifletebilir.

Zihinsel Zorluklarla Başa Çıkma

İş stresi sık sık karmaşık sorunları çözmeyi gerektirir. Bilinçli farkındalık, daha iyi kararlar vermemize ve yaratıcı çözümler bulmamıza yardımcı olabilir.

Mindfulness iş stresinin azaltılmasına yardımcı olur; çünkü kişilere stresle daha sağlıklı bir şekilde başa çıkmaları için araçlar ve beceriler sunar. Daha iyi farkındalık geliştirebilmek, “an”da kalabilmek, duygusal dengeyi korumak ve işle ilgili zorluklarla daha etkili bir şekilde başa çıkmak için bu becerilere odaklanmak iş hayatındaki stresi azaltabilir.

Mindfulness ve Bilinçli Farkındalık Nedir?

Mindfulness ve bilinçli farkındalık birbirine çok benziyor olsa da aralarında önemli bir fark bulunuyor. Bilinçli farkındalık da tıpkı mindfulness gibi o an var olan bir durumun bilincinde olmayı ifade ediyor. Öte yandan mindfulness buna ek olarak o an gözlemlenen durumu veya olayı objektif şekilde incelemeyi kapsıyor. Bu yaklaşım farkı sayesinde mindfulness tekniği insanlarda olumlu yönde farklı bir duygu durumu yaratabiliyor.

Mindfullness ve bilinçli farkındalık, kültürel ve etimolojik olarak da ayrı kavramlardır: 

Mindfulness Tekniği Nedir?

Mindfulness, İngilizce bir terimdir. Kökeni Batı’ya dayansa da tüm dünyaya hitap eden global bir teknik olarak gelişmiştir. Mindfulness kişinin dikkatini şu anki anın deneyimlerine odaklama, içsel düşünce ve duygusal süreçlerine dikkat etme ve anın tadını çıkarma pratiği olarak tanımlanabilir.

Bilinçli Farkındalık Nedir?

Bilinçli farkındalık ise daha çok Doğu kültürlerine ve geleneklerine dayanan bir kavramdır. Özellikle Budist öğretilerde ve meditasyon pratiğinde bilinçli farkındalık sık sık vurgulanır. Bilinçli farkındalık, yaşamın her yönünün farkında olmak ve içsel deneyimleri derinlemesine gözlemlemek, bu deneyimlerle ilgilenmek anlamına gelir.

Temelde her iki terim de kişinin şu anki anın deneyimlerine dikkat etmesi, içsel ve dışsal süreçlere farkındalık geliştirmesi, bu sayede zihinsel dinginlik ve stres yönetimi becerisi edinmesi, daha bilinçli bir yaşam sürmesi amacını taşır. 

Kullanıldıkları bağlama ve kültürel geçmişe bağlı olarak terimlerin altında bazı ince farklılıklar olabilir. Her iki kavram da bireylere daha sağlıklı bir zihinsel ve duygusal durum elde edebilmek konusunda yardımcı olmayı amaçlar.

Mindfulness Hakkında Bilinen Temel Yanlışlar Nelerdir?

Mindfulness tekniği hiçbir şey düşünmemeyi ve olumsuz durumları yok saymayı amaçlamaz. Aksine şimdiki zamana odaklanmayı ve anda var olan olayları olduğu gibi gözlemleyebilmeyi amaçlar. Bir diğer deyişle, olumsuz olayları yok sayalım veya iyi düşünelim iyi olsun gibi bir bakış açısı değildir.

Mindfulness herhangi bir dine veya kültüre ait olmayan global bir tekniktir.

Mindfulness egzersizleri iyi hissettiriyor olsa da esas amaç rahatlamak değildir. Amaç anda kalabilmektir.

Siz de iş hayatındaki stresinizi hafifletmek istiyorsanız, mindfulness teknikleri konusunda Speaker Agency’nin uzman Mindfulness Konuşmacıları ile tanışabilirsiniz. Prof. Dr. Zümra Atalay aracılığıyla bilgi edinmek için bizlerle iletişime geçebilir; dilerseniz Nilüfer Devecigil ve Erhan Ali Yılmaz gibi bu alanda donanımlı konuşmacılardan ilham almayı tercih edebilirsiniz. Masal anlatıcısı ve sanat terapisti Judith Malika Liberman ve meditasyon eğitimcisi Deniz Bağan gibi isimlerin birikimlerinden yararlanabilirsiniz.