Bulut Bilişim (Cloud Computing) Nedir ve Nasıl Kullanılır?

Bulut bilişim, dosyaları özel bir sabit sürücüde veya yerel depolama cihazlarında tutmak yerine onları uzak bir veri tabanına kaydetmeyi mümkün kılar. Bir elektronik cihazın internete erişimi olduğu sürece, verilere ve onu çalıştıracak yazılım programlarına da erişimi vardır.

Bulut bilişim, maliyet tasarrufu, artan üretkenlik, hız, verimlilik, performans ve güvenlik gibi çeşitli nedenlerle insanlar ve kurumlar için popüler bir seçenektir.

Bulut bilişim teknolojisinin popülaritesini fark edip konu hakkında bilgi almak isteyenler, bu teknolojinin nasıl çalıştığını daha iyi anlamak için kafalarındaki bazı sorulara cevap arıyor:

Bulut bilişim nedir ne işe yarar? Bulut bilişimin temel özellikleri nelerdir? Bulut bilişim nasıl çalışır? Bu ve buna benzer birçok sorunun cevabı yazımızın devamında!

Bulut Teknolojisi Temelleri

Bir şirket bulut teknolojisine geçmeyi seçtiğinde, bilgi teknolojileri altyapısının tesis dışındaki bir bulut bilişim sağlayıcısı tarafından yönetilen veri merkezinde depolanacağı anlamına gelir.

Bulut bilişimi sağlayıcısı, müşterinin bilgi teknolojileri altyapısını yönetme, uygulamaları entegre etme ve pazar taleplerine ayak uydurmak için yeni yetenekler ve işlevler geliştirme sorumluluğuna sahiptir.

Aynı zamanda bulut bilişim veri depolama hizmeti başta olmak üzere yarattığı birçok fayda ile kullanıcılara daha fazla hareket alanı ve esneklik sunar. Müşteriler, eski bilgi teknolojileri sistemlerine para ve kaynak harcamak yerine daha stratejik görevlere odaklanabilir. Aynı zamanda büyük yatırımlar yapmadan ihtiyaç duydukları bilgi işlem kaynaklarına hızla erişebilir.

Bulut bilişim bt hizmetleri sağlayan şirketler, kullanıcıların dosyalarını ve uygulamalarını uzak sunucularda depolamasına ve ardından tüm verilere internet üzerinden erişmesine olanak tanır. Bu, kullanıcının erişim elde etmek için belirli bir yerde olmasının gerekmediği ve kullanıcının uzaktan çalışmasına izin verdiği anlamına gelir.

Bulut Bilişim Türleri

Bulut bilişim, cihazınızda yapacağınız iş için gerekli olan tüm ağır yükleri, çalıştığınız cihazdan uzaklardaki devasa bilgisayar kümelerine taşır. Bu da cihazınızın daha az depolama kullanmasını sağlar. Verileriniz, çalışmalarınız ve uygulamalarınız, dünyanın herhangi bir yerinden internete bağlanabileceğiniz herhangi bir cihazdan kullanılabilir. Kullanıcılar bulut bilişim hizmetlerinden hem genel hem de özel olarak faydalanabilir.

Bulut bilişimin 4 ayrı geliştirme modeli vardır, bunlar:

• Public Cloud (Genel Bulut): Genel bulut hizmetleri modelinde, hizmetler internet üzerinden bir ücret karşılığında sağlanır. Bu modelle tüm bilişim altyapısı bulut sağlayıcının işletmesinde yer alır ve sağlayıcı, tüm servisleri müşteriye internet aracılığıyla sağlar.

Genel bulut hizmetinde müşterilerin kendi bulut teknolojisi altyapılarını yönetmesine gerek yoktur. İhtiyaca uygun olarak daha fazla kullanıcı veya bilişim gücü hızlı şekilde altyapıya eklenebilir. Genel bulut modelinde birden fazla kullanıcı, bulut sağlayıcının BT altyapısını paylaşır. Bu modele örnek olarak e-postalar gösterilebilir.

• Private Cloud (Özel Bulut): Özel bulut hizmetleri yalnızca belirli sayıda kişiye hizmet vermektedir. Bu hizmetler, ihtiyaca göre şekillendirilebilir. Özel bulut aynı zamanda yalnızca bir işletme tarafından kullanılır ve kullanıcısına en üst seviyede güvenlik ve kontrol sağlar.
• Hybrid Cloud (Melez Bulut): Hibrit bulut hizmetleri genel ve özel bulut özelliklerinin bir kombinasyonunu kullanır. Hibrit bulut modeli, bilgi işlem ve maliyet gereksinimleri değiştikçe özel ve genel bulutlar arasında iş yüklerinin geçişine olanak tanır.
• Community Cloud (Topluluk Bulut/Çoklu Bulut): Birden fazla şirket ile ortak olarak kullanılan hizmetleri kapsayan bulut teknolojisidir. Community Cloud teknolojisinde topluluk üyeleri mevcuttaki uygulama ve verilere erişebilmektedir.

Bulut Bilişim Sistemi Hizmet Modelleri

Bulut bilişim sağlayıcıları, üç farklı hizmetten oluşan bir sistemdir. Söz konusu bulut sağlayıcı hizmetler: yazılım hizmeti, altyapı hizmeti ve platform hizmeti olarak ele alınabilir.

• Yazılım Hizmeti (SaaS): Bir yazılım uygulamasının müşterilere lisanslanmasını içerir. Lisanslar genellikle kullandıkça öde modeliyle veya isteğe bağlı olarak sağlanır. Bu tür bir sisteme örnek olarak Microsoft Office'in 365 hizmeti verilebilir.
• Altyapı Hizmeti (IaaS): isteğe bağlı bir hizmetin parçası olarak IP tabanlı bağlantı yoluyla işletim sistemlerinden sunuculara ve depolamaya kadar her şeyi sunmaya yönelik bir yöntemi içerir. Müşteriler, yazılım veya sunucu satın alma ihtiyacından kurtulabilir ve bunun yerine bu kaynakları dış kaynaklı bir hizmet ile tedarik edebilir. Altyapı hızmeti sisteminin popüler örnekleri arasında IBM Cloud ve Microsoft Azure gösterilebilir. 
• Platform Hizmeti (PaaS): Bulut tabanlı bilgi işlemin üç katmanının en karmaşığı olarak kabul edilir. Yazılım ve altyapı hizmetleri ile bazı benzerlikler paylaşır. Temel fark, yazılımı çevrimiçi olarak sunmak yerine, aslında İnternet üzerinden sunulan bir yazılım oluşturmak için bir platform olmasıdır.

Bulut Bilişim Sisteminin Kullanım Alanları

Hizmet türünden bağımsız bireysel kullanıcılar olarak rutin şekilde otomatik olarak yaptığımız e-posta gönderme, film izleme, belge düzenleme gibi en basit eylemlerde dahi bulut bilişim altyapısı kullanıldığını ifade edebiliriz.

Bulut bilişim hizmetlerinin, küçük ölçekli şirketlerden global kuruluşlara, devlet kurumlarından ve sivil toplum örgütlerine kadar çok sayıda kullanıcının yaşamını kolaylaştıran bir dizi fayda sağladığını ifade edebiliriz. Bulut çözümlerinin başlıca kullanım alanları:

• E-posta
• Depolama, yedekleme ve veri alma
• Uygulama oluşturma ve test etme
• Verileri analiz etme
• Ses ve video akışı
• Yazılım erişimi 

Bulut bilişim hala oldukça yeni bir hizmettir ancak büyük şirketlerden küçük işletmelere, kar amacı gütmeyen kuruluşlardan devlet kurumlarına ve hatta bireysel tüketicilere kadar birçok sayıda farklı kuruluş ve kişi tarafından kullanılmaktadır.

Bu bilgilere ek olarak; büyük verinin faydası yeni yeni ortaya çıksa da bulut bilişimin günümüzde büyük veri (big data) olanaklarını genişlettiğini de söylemek mümkündür.

Bulut Bilişim Teknolojisinin Avantajları

Bulut bilişim, tüm sektörlerde faaliyet gösteren şirketlere yerel bir uygulama veya tarayıcı aracılığıyla herhangi bir cihazdan yazılım kullanma yeteneği de dahil olmak üzere bir dizi avantaj sunar. Sonuç olarak, kullanıcılar tüm dosyalarını tamamen sorunsuz bir şekilde diğer cihazlara taşıyabilirler.

Ayrıca bulut bilişim, birden fazla cihazdaki dosyalara erişmekten çok daha fazlasıdır. Bulut bilişim hizmetleri sayesinde kullanıcılar, ev-ofis farketmeksizin e-postalarını herhangi bir bilgisayardan kontrol edebilir ve hatta Dropbox ve Google Drive gibi hizmetleri kullanarak dosya depolayabilir.

Bulut bilişim hizmetleri aynı zamanda kullanıcıların müziklerini, dosyalarını ve fotoğraflarını yedeklemelerini sağlayarak, bir sabit disk çökmesi durumunda bu dosyaların hemen kullanılabilir olmasına imkan tanır.

Aynı zamanda büyük işletmelere büyük maliyet tasarrufu potansiyeli sunar. Bulut teknolojisi uygulanabilir bir alternatif haline gelmeden önce, şirketlerin son derece maliyetli bilgi yönetimi teknolojisi ve altyapısını satın alması, inşa etmesi ve sürdürmesi gerekiyordu.

Bununla birlikte bulut bilişimi, bireylerin masaüstü veya dizüstü bilgisayarlarında depolama alanından da tasarruf etmelerini sağlar. Ayrıca, yazılım şirketleri ürünlerini daha geleneksel ve fiziksel yöntemlerle sağlamak yerine web üzerinden sunabildiklerinden, kullanıcıların yazılımı daha hızlı yükseltmelerine olanak tanır.

Örneğin, Adobe müşterileri internet tabanlı bir abonelik aracılığıyla Creative Cloud'daki uygulamalara erişebilir. Bu, kullanıcıların programlarına kolayca yeni sürümleri ve düzeltmeleri indirmelerine olanak tanır. 

Bulut Bilişim Teknolojisinin Dezavantajları

Bulut bilişimin getirdiği tüm hız, verimlilik ve yeniliklerle birlikte doğal olarak riskler de taşır.

Güvenlik, özellikle hassas tıbbi kayıtlar ve finansal bilgiler söz konusu olduğunda, bulut için her zaman büyük bir endişe kaynağı olmuştur.

Yapılan yeni düzenlemeler, bulut bilişim hizmetlerini güvenlik ve uyumluluk önlemlerini artırmaya yönelik olsa da bu riskler hala bir sorun olmaya devam ediyor.

Bulut bilişim şirketleri tarafından bakımı yapılan sunucular da doğal afetlere, dahili hatalara ve elektrik kesintilerine maruz kalabilir. Ana sistemin konumlandırılmasına bağlı olarak Çin’de yaşanan bir elektrik kesintisi Türkiye’deki kullanıcıları etkileyebilir.

Son olarak bulut bilişim sisteminin gelişmesi, bilgi teknolojileri için 360 derecelik bir değişim getirdi. Bulut teknolojisi ileriki zamanlarda ürünler ve hizmetler oluşturmak, müşterilere hizmet vermek ve yeni keşifler yapmak için çok daha iyi yollar geliştirmesi muhtemeldir. Bulut bilişimin bu potansiyelini benimseyen iş liderleri teknolojinin ve teknolojiye bağlı değişimin son derece hızlı yaşandığı günümüzde seçtikleri araç ve yazılımlarla, oluşturdukları firma kültürüyle ve uyguladıkları iş stratejileriyle rekabet avantajı kazanacaklarını söyleyebiliriz.